Czynniki chemiczne i biologiczne

Czynniki chemiczne. Wiele zniszczeń wynika z faktu, że metale, tlenki metali lub barwniki metalokompleksowe katalizują (przyśpieszają) utlenianie. Zniszczenia wywołują także związki chemiczne użyte pierwotnie, np. w procesie utrwalania przędzy wełnianej. Zaprawy farbiarskie, przede wszystkim zasadowe, zawierające sole metali (szczególnie w wełnie czarnej i brązowo zabarwionej lub jedwabiu) silnie „chwytają” włókno i prowadzą z czasem do jego pękania i wypadania z tkaniny. Nici metalowe, używane pierwotnie w celu uzyskania efektu światła w dywanach, stawały się z upływem lat czarne. Srebro bowiem w obecności siarkowodoru lub siarczków utleniało się, przechodząc w czarny siarczek srebra. W ciemnych i czarnych partiach gobelinu włókna są bardzo kruche. Z reguły przyczyną tego jest zastosowanie barwników zawierających siarczan żelazowy. W wyniku jego hydrolizy powstaje kwas siarkowy, powodując zniszczenia podobne do wżerów atramentu. Plamy rdzy widoczne na gobelinach są wynikiem używania gwoździ do zawieszania tkanin na ścianach.

Czynniki biologiczne. Wśród owadów niszczących gobeliny wymienić należy przede wszystkim chrząszcze z rodziny skórnikowatych (Dermestiden), rodzaju Anthrenus, takie jak mszyk muzealnik (Anthrenus museorum L.), mszyk gabinetowy (Anthrenus yerbasci L), mszyk krostowiec (Anthrenus scurophulariae L.) oraz szubak dwukropek (Atteganus pellic), a także szczeciogony (Thysanura) z rodziny rybikowatych (Lepismatidae), np. rybik cukrowy (Lepisma saccharina L). Poważnych zniszczeń w dywanach dokonują gryzonie, szczególnie szczury i myszy. W nieodpowiednich dla tkaniny warunkach (m.in. w wilgotnych pomieszczeniach) działają niszcząco grzyby i pleśnie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *