Uelastycznianie włókien. Do zmiękczania włókien używa się m.in. 3-proc. roztworu gliceryny nanoszonej rozpylaczem. Zaletą gliceryny jest nie tylko zmiękczanie, ale i ułatwienie równoczesnego usuwania zanieczyszczeń. Dla zwiększenia higroskopijności można nasycać tkaninę wodno-aikoholowym roztworem gliceryny.
Do zmiękczania zabytkowych tkanin używa się także roztworu glikolu polietylenowego (PEG 200 lub 300, prod. Shell Chemical GmbH).
Impregnacja (wzmacnianie) tkanin. Impregnacja jest zabiegiem niezbyt często stosowanym. Polega ona na naniesieniu środka zwiększającego wytrzymałość i odporność na czynniki zewnętrzne i starzenie, ale nie zmieniającego barwy i wyglądu zewnętrznego tkaniny. Do omawianego celu używa się m.in. Plexisolu B-597 (kopolimeru akrylonitrylu i estrów metakrylowych, prod. Rohm GmbH), do którego czasami dodaje się, dla uodpornienia przed reakcją rozpadu wywołaną przez światło, absorber promieni ultrafioletowych Permyl B-100 (prod. Chem. Werke Otto Barlocker. Monachium). Roztwór taki nanosi się pędzlem na obiekt lub natryskuje. Wystarcza nawet bardzo cienka powłoka (Lehmann D.. 1975). Stosuje się również roztwór 0,01—1 -proc. polibutylometakrylanu w toluenie. czyteż 1 -proc. roztwór poliwinylobutyralu w alkoholu etylowvm. np. RhovionaJ B-10. prod. Rhone Poulenc. Paryż (Riederer J„ 1978).
Tkaniny tzw. mokre, wydobyte z ziemi lub morza, impregnuje się m.in. Piaf lexem LT-30 lub tT-40 (polimery metakrylanowe) w toluenie. Po starannym wyczyszczeniu tkaniny, konieczne jest usunięcie z niej wody, np. przez 10—15 minutową kąpiel w bezwodnym alkoholu etylowym. Po wyjęciu z kąpieli i podsuszeniu impregnację przeprowadza się najkorzystniej w podciśnieniu. Relatywnie duże tkaniny można impregnować woskiem parafinowym, tj. mieszaniną wyższych węglowodorów alifatycznych rozpuszczonych w acetonie, eterze, alkoholu, benzynie lub chloroformie.
Wydobyte w czasie wykopalisk archeologicznych resztki tkanin często są zwęglone. Wystarczy dopływ powietrza i utrata wilgoci po wydobyciu, aby nastąpił szybki rozpad włókien. Do wzmacniania tego typu tkanin stosowano np. Polyacrylat D-320 (poliakrylan) lub NC-lack tj. przezroczysty lakier na bazie nitrocelulozy, odporny na wodę, roztwory soli. rozcieńczone kwasy i alkalia (nieodporny jednak na szereg organicznych rozpuszczalników, silnych kwasów i ługów). Nasączenie tkanin NC-Lackiem jest odwracalne (Farke H., 1986).
Utrwalanie barwników. Utrwalenia wymagają czasami również barwniki znajdujące się na włóknach tkanin. Przeprowadzić je można m.in. przez zanurzenie wyrobu w 5-proc. roztworze soli kuchennej lub kwasu octowego. Nadaje się też do tego produkt handlowy Klucel G. (hydroksypropyloceluloza, prod. Hercules GmbH, Hamburg) w alkoholu etylowym (Worsch M.T. i Ja-gers E., 1988).
