Zabiegi konserwatorskie
Zadaniem konserwatora jest przede wszystkim zatrzymanie procesów niszczenia, w dalszej zaś kolejności zachowanie w miarę możliwości oryginalnych właściwości i pierwotnego wyglądu danego zabytku. Dopiero w zależności od aktualnego przeznaczenia zabytkowej tkaniny podejmowane są decyzje dotyczące zachowania lub usunięcia późniejszych dodatków i rezultatów dawnych zabiegów konserwatorskich (resztek spoiw skrobiowych, łatek itd.), a także stopnia i sposobu uzupełniania ubytków.
Konserwacja tkanin wydobytych z ziemi lub wody. Pierwsze zabiegi mają znaczenie podstawowe dla zachowania tkanin znalezionych w wilgotnym otoczeniu. Tkaniny takie często są tak łamliwe, że ledwo można je poruszać bez natychmiastowego uszkodzenia. Dlatego tez wymagają one już w miejscu znalezienia zastosowania impregnatu dla zachowania spoistości. Do tego celu nadaje się m.in. roztwór nylonu.
Wydobytą z ziemi tkaninę obmywa się z zanieczyszczeń, umieszczając ją na szybie, następnie całość zanurza się w wodzie (do której można dodać, np. 3% formaliny), poruszając lekko płytą. W końcu przemywa się tkaninę w alkoholu, eterze i wreszcie w ksylenie.
Istotnym warunkiem zabiegów jest niedopuszczenie do wyschnięcia tkaniny i jej zdezynfekowanie przed dalszą konserwacją. Wilgotność włókien utrzymuje się dzięki naniesieniu gliceryny, glikolu etylenowego lub lepiej 50-proc. roztworu Polydiolu 1000 (tlenek polietylenu, prod. Chemische Werke, Huls AG) por. B. Muhlethaler, 1967). Praktyka wykazała, że do dezynfekowania wystarcza w niektórych wypadkach roztwór tymolu czy boraksu i kwasu ortoborowego względnie Dodigen 226 i 1881 (chlorek dwumetylobenzyloam-moniowy, prod. Hoeschst AG) lub Preventol (trójchlorofenolan sodu, prod. Bayerwerke leverkusen) por. A. Feldtkełler, 1989. Niezastosowanie środka dezynfekującego może spowodować, że w ciągu trzech lat 75% wilgotnej tkaniny ulegnie całkowitemu zniszczeniu.
Udana konserwacja tkanin wydobytych z morza należy do wyjątkowych przypadków. Według J. Riederera (1978) do mycia takich obiektów dodaje się dowody fosforanu dwusodowego rozpuszczającego brud. W końcowym etapie wodę usuwa się alkoholem.
